حسین مشکوة؛ فاروق شریفیان؛ عادل حسین پور؛ علی محمد نیکبخت
چکیده
طی سالیان اخیر پژوهش در زمینه گیاهان دارویی به‌عنوان مکمل درمانی افزایش چشمگیری یافته است. عصاره (Lavandula stricta Del.) با توجه به داشتن خواص ویژه درمانی، کاربرد گسترده‌ای در بین فرآورده‌های گیاهان دارویی دارد. نظر به اهمیت کیفیت فیزیکی پودر عصاره تولید شده از گیاهان دارویی در صنعت غذا و دارو، در این پژوهش عملکرد دستگاه خشک‌کن پاششی در ...
بیشتر
طی سالیان اخیر پژوهش در زمینه گیاهان دارویی به‌عنوان مکمل درمانی افزایش چشمگیری یافته است. عصاره (Lavandula stricta Del.) با توجه به داشتن خواص ویژه درمانی، کاربرد گسترده‌ای در بین فرآورده‌های گیاهان دارویی دارد. نظر به اهمیت کیفیت فیزیکی پودر عصاره تولید شده از گیاهان دارویی در صنعت غذا و دارو، در این پژوهش عملکرد دستگاه خشک‌کن پاششی در تولید پودر از عصاره اسطوخودوس در سه سطح دمای ورودی 150، 180 و 210 درجه سلسیوس، سه سطح نرخ جریان هوای ورودی 6، 8 و 10 لیتر بر دقیقه و نسبت‌های 0، 25 و 50 درصد به کمک خشک‌کن مالتودکسترین نسبت به جرم ماده خشک عصاره به روش سطح پاسخ مطالعه شد و خواص فیزیکی پودر تولید شده بررسی گردید. محتوای رطوبت، فعالیت آبی، چگالی توده‌ای، چگالی ذرات و تخلخل نمونه‌های پودر به‌ترتیب در محدوده‌های 8.70-5.10%، 0.30-0.26%، 0.60- 0.45 گرم بر میلی‌لیتر، 2.50-0.99 گرم بر میلی‌لیتر و 87-47% متغیر بود. حداکثر عملکرد خشک‌کن در تولید پودر اسطوخودوس در دمای ورودی 210 درجه سلسیوس و نرخ جریان هوای 8 لیتر بر دقیقه و نسبت جرمی 50% به کمک خشک‌کن برابر با 89% تعیین گردید. با در نظر گرفتن تمامی فاکتورهای فیزیکی مورد ارزیابی، نقطه بهینه در فرآوری عصاره اسطوخودوس، دمای هوای ورودی 29/177 درجه سلسیوس و نرخ پاشش 10 لیتر بر دقیقه و نسبت مالتودکسترین به جرم ماده خشک عصاره 67% بود که در این حالت محتوای رطوبت 6/6%، فعالیت آبی 0.28، چگالی توده‌ای 0.58 گرم بر میلی‌لیتر، چگالی ذرات 1.46 گرم بر میلی‌لیتر و تخلخل پودر 60.95% حاصل شد.
عباس گرجی چاکسپاری؛ علی محمد نیکبخت؛ فاطمه سفیدکن؛ مهدی قاسمی ورنامخواستی
چکیده
به‌دلیل افزایش استفاده از گیاهان دارویی و معطر، توجه به امر طبقه‌بندی کیفی آنها نیز امری اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. گل‌محمدی (Rosa damascene Mill.) نیز با ارزش بالای اسانس و خواص بی‌نظیر آن در صنایع بهداشتی، غذایی و دارویی یکی از این گیاهان است. از این‌رو، در این مطالعه طبقه‌بندی کیفی اسانس 9 ژنوتیپ از گل‌محمدی با کمک یک سیستم بینی الکترونیکی ...
بیشتر
به‌دلیل افزایش استفاده از گیاهان دارویی و معطر، توجه به امر طبقه‌بندی کیفی آنها نیز امری اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. گل‌محمدی (Rosa damascene Mill.) نیز با ارزش بالای اسانس و خواص بی‌نظیر آن در صنایع بهداشتی، غذایی و دارویی یکی از این گیاهان است. از این‌رو، در این مطالعه طبقه‌بندی کیفی اسانس 9 ژنوتیپ از گل‌محمدی با کمک یک سیستم بینی الکترونیکی براساس حسگرهای نیمه‌هادی اکسید فلزی (MOS) مورد بررسی قرار گرفت. ترکیب‌های اصلی تأثیرگذار در کیفیت اسانس گل‌محمدی با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC-MS) شناسایی شدند و بر اساس درصد کل این ترکیب‌ها، نمونه‌ها در سه کلاس از نظر کیفی طبقه‌بندی شدند. سپس طبقه‌بندی این کلاس‌ها با استفاده از بینی الکترونیک طراحی شده مورد ارزیابی قرار گرفت. در استفاده از ابزارهای کمومتریک نتایج آنالیز مؤلفه‌های اصلی (PCA) نشان داد که با استفاده از دو مؤلفه اصلی اول (PC1، PC2) می‌توان 85% واریانس داده‌ها را توجیه کرد. همچنین با استفاده از نمودار لودینگ حاصل از PCA، حسگرهایی که تأثیر بیشتری در تفکیک کلاس‌ها داشتند، شناسایی شدند. در ادامه دقت طبقه‌بندی با استفاده از شبکه عصبی پس انتشار پرسپترون چند لایه (Bp-MLP) به‌عنوان یک روش تحت نظارت، برای داده‌های آموزش و آزمون به‌ترتیب 100% و 96% بدست آمد. در پایان نتایج نشان داد که بینی الکترونیکی به‌عنوان ابزاری ارزان، دقیق، آسان و با قابلیت تبدیل به حالت زمان واقعی می‌تواند در راستای طبقه‌بندی کیفی اسانس گل‌محمدی و در نتیجه ژنوتیپ‌های آن مؤثر واقع شود.
